Federico Mompou: Preludes (1 t/m 6) en Canciones y Danzas (compleet)

De links naar de concerten van 11:00 en van 20:15  zijn de volgende:

voor de livestream van 11:00: https://youtu.be/BOfSfARzYqM

voor de livestream van 20:15: https://youtu.be/21ftjoIheQ0

De concerten zijn ook nog achteraf te bekijken

PROGRAMMA LIVESTREAMCONCERT  FEDERICO MOMPOU

PRELUDES (SELECTIE) EN DE COMPLETE CANCIONES Y DANZAS VOOR PIANO

23 mei 2020

Marcel Worms – piano

Federico Mompou (1893 – 1987)

Preludes 1 t/m 6

-nr.1: Dans le style romance

-nr.2: Energiquement

-nr.3: Lentement et très expressif

-nr.4: kwartnoot = 116

-nr.5: Moderato, dolce cantabile

-nr.6: Moderato, cantabile espressivo (pour la main gauche)

Canciónes y Danzas 1 t/m 14

-nr.1: Quasi moderato – Allegro non troppo

-nr.2: Lento – Molto amable

-nr.3: Modéré – Sardana, temps de marche

-nr.4: Moderat –  = 92

-nr.5: Lento litúrgico – Danza

-nr.6: Cantabile espressivo – Ritmado

-nr.7: Lento – Danza

-nr.8: Moderato cantabile con sentimento – Danza

-nr.9: Cantabile espressivo – Allegro

-nr.10: Larghetto molto cantabile – Danza: amabile

-nr.11: Lent et majestueux – Grazioso

-nr.12: Molto cantabile – Danza

-nr.14: Moderato cantabile – Allegro

(nr.13 is voor gitaar, nr.15 voor orgel)

Federico Mompou – Leven en werk

Federico Mompou werd geboren Barcelona.In 1909 trok hij, amper zestien jaar oud, naar Parijs om daar piano te studeren, aangetrokken door de muziek die hij Gabriel Fauré en Marguerite Long in Barcelona had horen uitvoeren. Dat Mompou überhaupt begon te componeren – tijdens zijn Parijse jaren – is te danken aan zijn verlegen natuur: voor een carrière als concertpianist deinsde hij bij nader inzien terug.

In 1914 werd Mompou door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog gedwongen naar Barcelona terug te keren. De Franse muziek had inmiddels een onuitwisbare indruk op hem gemaakt, hetgeen al in zijn vroege composities hoorbaar is. Van 1920 tot 1941 verbleef hij wederom in Parijs, waarna de Tweede Wereldoorlog hem definitief naar Spanje deed terugkeren. Op de valreep had hij in Frankrijk Carmen Bravo leren kennen. Geheel in overeenstemming met zijn verlegen natuur vroeg hij haar pas zestien jaar later, in 1957, ten huwelijk.

Mompou’s muziek heeft een totaal eigen plaats in de twintigste-eeuwse  muziek. Zijn werk – zeer persoonlijk en herkenbaar, en bovendien opvallend constant van kwaliteit – ontstond in de marge van de muziekgeschiedenis: echte voorlopers had hij niet,  navolgers nog minder. Wat dat betreft is hij te vergelijken met ondermeer Janácek en Poulenc, aan wie zijn muziek overigens herhaaldelijk doet denken. Ook Fauré en zelfs Skrjabin klinken in zijn muziek door. Hoewel Mompou wel ‘de Spaanse Satie’ is genoemd, blijft de overeenkomst tussen hen beperkt tot de compacte en transparante schrijfwijze en hun beider eigenzinnigheid. De commentaren die Mompou met name in zijn vroege werk wel in de partituur schreef, missen  doorgaans de ironie van zijn Franse collega.

Net als bij de Groupe des Six, waarvan Mompou in Parijs de leden goed gekend heeft, spelen helderheid en eenvoud ook in zijn muziek een grote rol. Mompou pleitte voor een ‘muziek van het hart en voor het hart, niet een muziek van het hoofd voor het hoofd. Een huiselijke muziek, een muziek van alledag…’. Muziek was voor Mompou het resultaat van pure inspiratie en niet van een systeem – een opvatting die zijn vriend Poulenc deelde. Hij zag zichzelf als medium: de muziek komt voor hem van buiten naar binnen en niet – zoals de romantische opvatting het voorstelt – omgekeerd. Zijn eigen stijl vond hij verrassend vroeg. In de Impresiones íntimas uit 1915, bijvoorbeeld, zijn alle kenmerken van zijn latere muziek al aanwezig. Mompou was als een diamantslijper, die zijn hele leven aan dezelfde edelsteen sleep om daarbij een steeds hogere graad van perfectie te bereiken.  Evenals Chopin, met wie hij hoorbaar affiniteit had (en naar wie hij is vernoemd), koos hij de piano als het ideale medium.

Mompou is uitstekend geslaagd in een streven, dat menig kunstenaar koestert: zo veel mogelijk uitdrukken met een minimum aan middelen.

Preludes en Canciones y Danzas

De stijl van Mompou is gedurende zijn leven niet ingrijpend veranderd. Hij vond zijn persoonlijk idioom al op jonge leeftijd en zag geen reden om mee te gaan met de muzikale modes van zijn tijd. Omdat hij gedurende lange tijd steeds weer een Prelude en een Canción y Danza aan zijn oeuvre toevoegde, kunnen we de kleine veranderingen in zijn stijl toch goed volgen.

Van de Preludes staan alleen de eerste zes op het programma. Hun vorm is vrij, al geldt dat voor vrijwel alle composities van Mompou, die eerder op zijn intuïtie vertrouwde dan op een systeem. Vermeldenswaard is dat Prelude nr.6 voor de linkerhand is geschreven. Terwijl Mompou vanachter de vleugel een gesprek voerde zat hij met zijn linkerhand wat te preluderen, te vergelijken met het tekenen van droedels tijdens een telefoongesprek. De spontane akkoordbrekingen werkte Mompou later uit van ‘gepreludeer’ tot een volwaardige Prelude.

De Canciones y Danzas zal ik integraal spelen, met uitzondering van nr.13 (voor gitaar) en nr. 15 (voor orgel). Op elk canción (lied) volgt een danza (dans). Vaak zijn canción en/of danza gebaseerd op een bestaand Catalaans volksliedje, in andere gevallen betreft het een door Mompou zelf gecomponeerde melodie.